1998 yılında yavaş yavaş konuşulmaya başlanan web 2.0 mobil cihazların da internete bağlanmasıyla birlikte, 2005 – 2006 yıllarında internetin yeni hali olmaya başladı. 2009 yılının ilk günlerinde http://www.haydardurusoy.com/web20/ yazmıştım bu yazıyı. Web 2.0 kavramını etraflıca anlattıktan sonra bunun başta medya, pazarlama, insan kaynakları gibi alanlarda uygulama ve gelişim alanlarından bahsetmiştik. Kısaca hatırlatmak gerekirse;
Web 2.0 ikinci nesil internet hizmetlerini, iletişim araçlarını, internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar. Web 2.0 web hizmetini iyileştirmek amacıyla ziyaretçilerin siteye katılımını (participation) sağlamak, yine aynı amaçla diğer sitelerle ve ziyaretçilerle işbirliği (collaboration) yapmak fikrine dayanan bir akımdır. (http://tr.wikipedia.org/wiki/Web_2.0 ) Web 2.0 için aslında kısaca kullanıcıların içerik oluşturduğu ve yönettiği (user created content ) internet diyebiliriz. Artık kullanıcılar( tüketiciler ) üretici oldular.Alvin Toffler buna türetici diyor. Bu kavram İngilizce’deki üretici (producer) ve tüketici (consumer) sözcüklerinin birleşiminden ortaya çıkan melez bir kavramdır. Türeticilerin oluşturduğu siteler için birkaç örnek verirsek ne demek istediğim daha iyi anlaşılacaktır. Wikipedi, facebook, flickr, pillinetwork, ekşi sözlük v.s.
Uzun bir aradan sonra artık internetin doğal hali olarak Web 2.0 tartışılmazken, Bitcoin, etherium gibi block zinciri teknolojileri Web 3.0 kavramının güçlü şekilde tartışılmaya başlanmasına neden olmaya başladı.
Web 1.0 ve Web 2.0’ın ortak yanları her ikisi için de merkezi bir yapıya, aracılara (Sunucu ya da platformlar) ihtiyaç duyulması. Web 3.0’ın en büyük farklarından biri bu. Aracı kurumlara ihtiyaç duymadan bireylerin birbirilerine bağlanabilmelerini sağlamak. Peer to Peer akrandan akrana merkeziyetsiz bir internet.
Merkeziyetsiz internetin en büyük kazançlarından biri de bilgi güvenliği olacak. Sizin bilgilerinizin ne kadar büyük paralara denk geldiğini anlamak için web 2.0 platformlarının yıllık kazançlarına bakabilirsiniz. Neredeyse dünyada üretilen verinin belirli ellerde toplanarak bir çeşit veri monarşilerine dönüştüğünü görüyoruz.
Web 3.0 ile verinin sahipliği ve kontrolü el değiştirerek bireylere geri dönüyor.
Web 2.0 da kullanılan uygulamaların benzerleri Web 3.0’da DApp (Decentralized App) Merkeziyetsiz App olarak konumlanıyor. Mesela internet tarayıcıları yerine vallet yani cüzdan mantığı ile çalışan Brave, Storj, Experty, Status gibi DApp’ler kullanılması öneriliyor. Böylece internette yarattığınız bilgi ve ilgileriniz bir değere dönüştürülüyor. Bir veri ya da içerik satın almak istediğimizde bunu arayıcıya değil de doğrudan içerik üreticisine ödüyorum. NFT ve kripto para gibi enstrümanlar buna olanak sağlıyor.
Bir yanıt yazın