Türkiye’nin sosyal medya arşivi Sosyalmedya.in tarafından yapılan çalışma ile haber odaklı yayıncılık yapan gazete, televizyon, ajans ve sitelerinin sosyal medyadaki etkisini istatistiklerle ortaya koyuyor. Twitter’daki takipçi sayısı 50 binden fazla olan yayın kuruluşlarının takipçi sayısındaki artış ve etkileşim durumlarını ortaya koyan araştırmaya göre; takipçi sayısı en fazla olan kurum NTV. 1-9 Ekim tarihleri arasında yapılan değerlendirmeye göre ise etkileşim sayısı en yüksek olan kurum Hürriyet.

7.    Engagement

Takipçilerin social network içinde markanla nasıl iletişime geçtikleri, nasıl interaktif oldukları kadar önemli bir diğer konu da, bu kişilerle network içinde veya dışında nasıl engagement sağladığın konusudur.
Engagement, online mecralardaki aktivite oranın, şimdiye kadar saydığımız diğer ölçüleri kullanıyor olman, sosyal medyada yaptığın işlerin sana ne kadar etkisi olduğu konusunda bir öngörü sağlayabilir.

Öncelikle yapman ve kontrol etmen gerekenler?

•    Tüm blog yorumlarını ve bunlardan gelen trafik bilgisini sitenin analytics araçları veya blogdaki istatistik bölümünden edinebilirsin.

•    Aktif üyelerin aylık olarak ne kadar etkileşime girdiğini takip etmelisin. Bu oran düşüyorsa üyelerin engagement oranları düşüyor demektir, ayrıca bu oranın düşüklüğü sayfada yapılan tartışmaları küçük bir grubun domine ettiğini gösterir.

•    Facebook gönderilerin takipçilerini ateşleyip harekete geçirebiliyor mu? Bu zaten gözle görülebilir ve fark edilebilir bir durumdur yinede daha detaylı bilgiyi facebook insight’ten öğrenilebilirsin.

•    Yeni üye olanların içeriğe katkı sağlama seviyelerini kontrol etmelisin. Bu üyelerinin community’nin gerçekten bir parçası haline gelip gelmediklerini görebilirsin. Bu oran düşükse, artırmak ve onları sayfanın bir parçası haline gelmelerini sağlayacak projeler üzerinde kafa yormalısın.

•    Yeni üyelerinin ne kadarı seni takibe devam ediyor. Bunun için 10 adet yeni üyeyi örneklem olarak seçip sayfandaki yolculuklarını 3 ay boyunca izleyebilirsin. İlk kez ne zaman sayfayla bir etkileşimde bulundu ( like, yorum, mention, check-in gibi), ikinci kez etkileşimde bulundu mu? Elde ettiğin sonuçlara göre içeriğine yön verebilirsin.

•    Twitter yanıtlarını, dm’leri veya retweetleri, twitter üzerinden veya knot üzerinden kolayca öğrenebilirsin.

•    Youtube videolarına gelen yorumları alabilirsin.

•    Klout.com’dan bu konuda veri alabilirsiniz.

Çıkarımlar

Proaktif olarak ve sosyal medya mecralarında yaptığın başarılı işlerle birlikte iç ve dış social media network ünde, engagement fırsatları oluşturabilirsin. Bunlar sizin potansiyel müşterileriniz olabilir ve potansiyel satışınız olabilir.

8.    Conversions

Sosyal medya da gerçekte ne yapmak istiyorsun? Birçok marka için bu sorunun öncelikli cevabı; tabii ki conversions yani dönüştürme sağlamaktır.

İnsanların senin markana inanmalarını, cüzdanlarını senin için daha fazla açmalarını istiyorsun, sana abone olsunlar, facebook sayfanı beğensinler, ürününü satın alsınlar istiyorsun değil mi?

Uzun dönemli sosyal medya amaçlarına ulaşabilmek için, geri kalan tüm metrikleri conversions için kullanmak gerekli. Ancak bu şekilde istediğin iş sonuçlarına ulaşabilirsin.

Öncelikle yapman ve kontrol etmen gerekenler?

•    Web analytics araçlarını ve sosyal medya metriklerini tam anlamıyla yapılandırabilirsen ve iletişim hedeflerini ve amaçlarını tam olarak tespit edebilirsen, conversionsu ölçecek duruma gelebilirsin.

•    Dönüştürme ölçümlerini her sosyal medya aracı için ayrı ayrı yapmalı, daha sonra toplam bir sosyal medya conversionsa çevirmelisin.

•    Yeni ziyaretçilerinin, register üye olma seviyelerini kontrol etmelisin. Bu senin sayfanın ziyaretçileri yakalama kapasitesini gösterecektir.

Çıkarımlar

Bazı markalar kesin metrikler kullanarak yapılacak sosyal medya etkileşimlerini dönüştürme işleminin başarılı olup olmadığını görebileceğini gözden kaçırıyor.
Linkleri izlemede disiplinli olarak ve kaynağına dönüp bakarak sosyal medyanın nasıl bir dönüştürme yapabildiği hakkında daha fazla veri ve öngörü kazanabilirsin.

9.     Customer Satisfaction

Bir müşterinin sesinin milyonlarca kişiye ulaştığı şu günlerde müşteri hizmetleri artık çok daha önemli bir hale geldi. Şikâyetlerin kapalı kapılar ardında, kapalı hatlar içinde paylaşıldığı dönemler geride kaldı. Kızgın müşterilerin sesi artık çok daha gür çıkıyor. Twitter’da facebook’ta, blogunda veya birçok sosyal medya platformunun birinde herkesin duyacağı şekilde şikâyetini dile getirebiliyor.

Bu günlerde müşteri hizmetleri konusu artık daha iyi ele alınıyor, zamanla tüm dünyada daha farklı ele alınacak ve alınmak zorunda. Mutlu müşteri, tekrar eden müşteri ve iyi bir marka savunucusudur, artık herkes bunu biliyor.
Ayrıca müşteri hizmetleri her zaman sorun ve şikâyetlerin adresi değildir, bazen de marka hassasiyeti  ( hissi, duygusu ) ile de ilgili olabilir. Takipçilerin veya müşterilerin senin hakkında hizmetlerin ve ürünlerin hakkında konuşabildikleri gibi müşteri hizmetlerin hakkında da olumlu veya olumsuz konuşabilirler.

Öncelikle yapman ve kontrol etmen gerekenler?

•    Twitter üzerinden gelen şikâyetlere ne kadar sürede geri dönüldüğünü ölç ve raporla özellikle gelen şikâyet ürün veya bir destek konusunda ise daha da hassas davran.
•    Facebook fan sayfası üzerinden kaç müşteri sorusuna yanıt verebildin.
•    Markan hakkında online mecralarda ne kadar pozitif mention yapıldı.
•    Youtube sayfanda kaç tane “ how to “ video su paylaştığın.
•    Tüm kanallar üzerinden gelen toplam şikâyet sayısı ve bunların problemlerinin çözülüp çözülmediğini, bu sürecin ne zaman son erdiğini izle.
•    Takipçilerin hissiyatları ve belirli konulardaki ilgilerini, bağlılıklarını tespit et.
•    Tabii ki burada yazılanlarla sınırlı kalmak zorunda değilsiniz bunlar gibi nitelikli ve doğal bazı ölçümleri takım arkadaşlarınızla tartışıp karar verebilirsiniz.

Çıkarımlar

Mutlu müşteri demek; tekrarlanan iş, marka sadakati, marka savunucusu demektir ve bunların tamamı satışları doğrudan etkileyen şeylerdir

Tüm bunlar için seni amaçlarına götürecek bir sosyal medya değer programına ihtiyacın var, bu programdan kendine nasıl faydalar sağlayacaksın, fakat ciddi bir gayret, yetişmiş iş gücü veya destek almadan çok fazla yol alamazsınız gibi geliyor bana.

Yazıdaki başlıklar anlam kaybına uğramamaları için orijinal ( İngilizce ) halleriyle kullanılmıştır

Serinin sonuna geldik, sabrınız için teşekkürler, umarım işinize yarayacak, faydalı bilgiler olmuştur.

Bu günlerde herkesten sosyal medya ile ilgili öğretici! bir şeyler duymak mümkün ama yol gösterici nitelikte Türkçe kaynak bulmak neredeyse imkansız. Buradan hareketle uzun bir araştırma sürecinden sonra edindiğim bilgileri bir kaynak niteliğinde derlemeye çalıştım. Umarım faydalı olur.

Toplam 9 göstertergeden bahsetmeyi planlıyorum,yazının çok uzun olması endişesine binaen, bu bölümde brand sentiment, reach  & relevance, Interactıons

yazının ikinci bölümde Actıvıty Ratıo, Inbound Lınks, Influence gösstergelerinden, üçüncü bölümünde ise    engagement , Conversions, Customer Satisfaction göstergelerinden bahsedeceğim.

Bir markanın sosyal medya stratejisini yönetiyorsanız veya uyguluyorsanız şüphesiz şu günlerde kafanız bir hayli karışık durumdadır. Dijital platformlarda binlerce application, onlarca sosyal network ve binlerce kombinasyon var, bunları nasıl takip edeceksiniz? Nasıl sisteme koyacaksınız? Eminim önemli bir zamanınızı takipçileri, yorumları, beğenileri, sayarak ve tüm bunlardan bir anlam çıkarmaya çalışarak geçiriyorsunuz.

Birçok pazarlama profesyoneli bu konularda neyin iyi neyin kötü olduğunu anlamaya çalışıyor. Kafalarda cevabı henüz verilememiş birçok soru var: başarı nedir? Bizim markamız için sosyal medyada başarı nedir? Elimde bir sürü veri oluştu bunlardan anlamlı sonuçlar çıkarabilir miyiz?

Tüm bu karışıklığı gidermek elbette mümkün, bunun için yapılması gerekenleri ve bazı temel göstergeleri tespit etmemiz gerekiyor. Ama öncelikli olarak şunu bilmemiz de fayda var; sosyal medyada takip edeceğiniz strateji markanızın hedeflerine bağlı olarak şekillenecektir. Marka temel hedeflerinden bağımsız bir sosyal medya iletişim sistemi düşünülemez.

Bu yazıda paylaşacağım göstergeler ile başarının kriterlerini ortaya koymaya çalışacağım, her marka kendi hedeflerine ulaşmak için bu göstergelere bakarak sosyal medya stratejilerine yön verebilir diye düşünüyorum.  Buna göre bazı uygulamalardan vazgeçebilir, bazılarına daha fazla önem verebilirsiniz.

1.    Brand Sentiment

Sosyal medya da marka iletişimine başlamadan önce ilk yapılması gereken iş, markanın senle veya sensiz neler yaptığını bilmek olmalıdır. Sosyal medyada sen markanı temsil etmez ve yönetmezsen gelir başkaları senin adına konuşur, bağırır, çağırır, tartışır, kavga eder, küser, küstürür veya senin söylemeyeceğin şeyleri söyler, gösterir v.s. O yüzden birilerinin senin adına bir şeyler yapıp yapmadığını bilmen ve izlemen gerekir.

Sosyal medya iletişimi stratejinizi etkin hale getirmek için takipçilerinin markan ile sosyal medyada nerelerde karşılaştıklarını öğrenmen gerekli. Bu mecraları tespit ettikten sonra kategorize edip bu kategoriler altında izlemeyi sürdürmek gerekli. İzlediğin mecralarda marka imajın daha iyiye mi gidiyor, yoksa daha kötüye doğru mu gidiyor? Bunu tespit etmelisin.

Bu bakış açısıyla 2 konuya odaklanman gerekiyor. Birincisi; hangi sosyal medya mecrasında aktifsin, bu mecralarda hakkında neler konuşuluyor. Ortalama ilgi, hissiyat, duyarlılık hangi konuda ise seninde o alanla ilgili daha fazla konuşman gerekebilir.
İkincisi; Kimler yorum yapıyor, bu yorumlar genel hassasiyeti yansıtıyor mu?  Genel hassasiyetler neler. Eğer kimlerin konuştuğunu, kimlerin sesinin daha çok çıktığını analiz etmezsen küçük ama sesi daha çok çıkan bir azınlık seni yanlış yönlendirebilir.

Öncelikle yapman ve kontrol etmen gerekenler?

•    Markan için yapılan mentionlar için Google alert’ ı kullanmak. http://www.google.com/alerts

•    Twitter aramaları yapmak.
•    Facebook, youtube, blog, tips on foursquare yorumlarını izlemek tüm buralardaki yorumları, positive, negative, neuture olarak kategorize edip analiz etmek.
•    Sayfadaki üyelerin, takipçilerini kullandıkları dil ne? Formal bir dil mi? Nazik bir dil mi? Genel bir tarz var mı? Bu şekilde markan etrafında oluşan topluluğa nasıl bir tonda yaklaşman gerektiğini görebilirsin. Takipçilerinin çok rahat olduğu bir ortamda, markan adına kravatlı bir dil le iletişim kurmaya çalışırsan onları kaçırabilirsin, tam tersi de mümkün tabii ki.
•    Sosyal medya dünyasını yakından takip eden, dinamiklerini bilen, ruhundan anlayan, marka iletişimini bilen bir ekibi veya kişiyi istihdam etmek.
•   Ayrıca  http://socialmention.com brand sentiment hakkında veri elde edebilirsin

Çıkarımlar

Sosyal medyadaki mutlu izleyicin, takipçin, reel dünyada iyi bir müşterin olabilir. Sosyal medya mecralarındaki takipçilerin marka duyarlılıkları iyi ise, yeni marka takipçilerinin oluşması da daha kolay olacaktır.

2.    Reach  & Relevance

Sosyal medya mecralarında kaç kişinin sizi takip ettiği önemlidir ama tek başına bir anlam taşımaz. Markanın sosyal networkunun büyüklüğü çoğu zaman reach ile ilgilidir. Bu lafı sosyal medya da çok duyarsınız. Peki, nedir bu reach?

Reach; markanın kaç kişinin önüne çıktığını, kaç kişiye ulaştığını veya potansiyel müşterilere ne kadar teşvik edici fırsatlar sunabildiğini gösterir.

Markanızın sosyal medyadaki potansiyeline bakmaya başladığınız zaman bazı şeylere focuslanmanız gerekir.
1.    Takipçilerini tanımlamak ve değerlendirebilmek için bazı önemli verileri toplamalısın. Bu verilerle takipçilerinin kim olduğunu anlayabilirsin. Demografik profil, yaş, şehir gibi.
2.    Takipçileriniz genelde neleri konuşuyorlar, tartışıyorlar, yüzde kaçı engaged olmuş, en aktif kullanıcı üyeniz kim.
Önemli olan sadece erişim sağlamak değil, asıl önemli olan, ilişkili uygun erişimi sağlamaktır.

Öncelikle yapman ve kontrol etmen gerekenler?

•    Twitter takipçilerinizin listesi ve daha fazla bilgi için,
http://search.twitter.com

http://tweetstats.com
http://twitalyzer.com
http://twitturly.com

http://iceroket.com

gibi sitelerden faydalanabilirsiniz

•    Facebook fans ve like. Facebook ile ilgili daha fazla metric için facebook inside’a bakabilirsiniz.
•    Genel anlamda takipçi sayın azalmaya başladıysa, yeni bir ilişki tarzı set etmelisin, yeni fırsatlar önermelisin, takipçilerin sayfada kalması için onları sürekli teşvik etmelisin.
•    Youtube ve  friendfeed abonelerini, ve youtube raporlarını
•    Linkedin grup üyelerini
•    Foursquare üyelerini ve check in yapan kişilerin sayısını
•    Blog ve site rss abonelerinin listesini almalı ve incelemelisin
•    http://socialmention.com reach hakkında veri alabilirsin.

•    Tüm bu dataları anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde bir oluşturacağın veya satın alacağın bir databank programına aktarmalısın.

Çıkarımlar
Daha fazla insana dokun ve interaktif iletişime geç,  hedef kitleni daha da belirginleştir, böylece bu kitleye daha fazla satış yapabilirsin.

3.      Interactıons

Interaction sosyal medyanın markaya sağlayabileceği en önemli fırsattır diyebiliriz.
Bu metrik senin nasıl’ındır. Brand sentiment’e benzer bir kavramdır, tam olarak müşterilerinle, takipçilerinle kurduğun etkileşimdir, sadece onların ne dediğini, neler söylediğini dinlemek ve kontrol etmek değildir.
Interaction, network üyelerinin markanla niteliksel ve niceliksel olarak nasıl iletişime geçtiğine focuslanır.
İnsanlar senin içeriklerini tüketiyorlar mı? Paylaşıyorlar mı? Retweet veya replay yapıyorlar mı? İçeriklerin hakkında güzel yorumlar yapıyorlar mı?

Öncelikle yapman ve kontrol etmen gerekenler?

•    Facebook sayfanda paylaştığın her içeriği ayrı ölçmelisin, kaç kez okundu, kaç kez yorum yapıldı, kaç kez like edildi, kaç kişi yanıt verdi. Bu sayede ne tür içeriklerin ilgi çektiğini öğrenip ona göre içerik oluşturmaya devam edebilirsin.

•    En azından yılda bir kez takipçilerine nasıl bir içerik beklentileri olduğunu sormanda fayda var. Sayfa hakkındaki genel hissiyatı anlamak için sense of community index araştırması da yapabilirsin. Linkteki soruları kendi topluluğuna göre de şekillendirebilirsin elbette.

•    Youtube veya Flicker üzerinden yapılan izlemeler ve paylaşımlar
•    Foursquare de bırakılan tipsler
•    Twitter replies veya retweet ler
•    Takipçilerin arasındaki müşteri hassasiyetleri

Çıkarımlar

Marka sadakatini ölçmesi veya göstermesi açısından iyi bir göstergedir. Daha fazla sadakatle bağlanmış sosyal medya takipçilerin oluşmasını sağlayabilir, bu kişiler; markanı tanıtabilir, ve kendisi de satın alabilir.

Yazıdaki başlıklar anlam kaybına uğramamaları için orijinal ( İngilizce ) halleriyle kullanılmıştır

Japonya da üretilen ve Tokyo metrosunda hizmete girecek olan yeni nesil bir vending machine artık kişiselleştirmenin, kişiye özel hizmet sunmanın en uç noktasını simgeleyecek gibi. Çünkü otomosyon ürün sunumunun simgesi olan hatta dilimize otomatik çay- kahve makinesi veya otomat olarak çevrilen vending machine de bile müşteriyi tanıma, onun ihtiyaçlarını anlama ve ona göre ürün önerme yapılabilecek.

Bir demiryolu firması olan JR East Co’nın yan şirketi olan JR East Water Business Co tarafından geliştirilen makine büyük bir touch screen ekrana sahip. Üzerine yerleştirilen kamera ve sensorlar sayesinde müşteriyi kategorize ederek, profiline uygun içecekleri öneriyor. Müşteri de önerilen içecekleri veya tamamen başka bir içeceği sipariş edebiliyor.

vending machine

Karşısında duran müşterinin yaşı ve cinsiyetine, içinde bulunulan mevsime, günün hangi saatinde olunduğuna, hava sıcaklığına bakarak içecek önerisinde bulunuyor.
Eğer müşteri erkekse makine öncelikli olarak kahve ve türevi içecekleri öneriyor, eğer müşteri 50 yaşlarında ise(erkek veya kadın ) yeşil çay ve türevlerini öneriyor. 20 yaşlarında bir bayan ise çay veya daha tatlı içecekleri öneriyor.

Vending machine karşısında yaşanan bu interaction ( etkileşim )müşterilere farklı bir deneyim sağlamış oluyor. Bu sayede makinelerin o soğuk yüzü sıcak bir hal almış oluyor. Bu makinelerden 2011 yılının ilk aylarından itibaren tokyo metrolarına toplam 500 adet yerleştirilecekmiş. Makineleri bile insanı tanıyacak hale getiren bu hassasiyetin tüm markalara vereceği bir mesaj var bence.